پتو یکی از اجزای ضروری کالای خواب است که نه‌تنها در فصل‌های سرد سال، بلکه در تمام طول سال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول در انواع و مدل‌های مختلفی تولید می‌شود و بسته به نیاز و سلیقه افراد، گزینه‌های متنوعی در بازار وجود دارد.
روش‌های تولید پتو شامل بافت تاری-پودی، حلقوی تاری، حلقوی پودی و نمدی است. در ایران، دو روش اصلی تولید شامل روش حلقوی تاری (راشل/سیلک) و روش تاری-پودی (مینک) هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
مراحل تولید پتو
۱. بافندگی
روش حلقوی تاری (راشل) از رایج‌ترین شیوه‌های تولید پتو است، زیرا امکان ایجاد طرح‌های متنوع و بافت‌های متفاوت را فراهم می‌کند. یکی از مزایای این روش، قابلیت برش و طراحی روی سطح پتو است که باعث ایجاد جلوه‌های بصری متنوع می‌شود. در مقابل، پتوهای تاری-پودی (مینک) معمولاً دارای طراحی ساده یا یک طرح کلی بزرگ هستند.
جنس نخ‌های پتو:
- الیاف طبیعی: پنبه، پشم
- الیاف مصنوعی: پلی‌استر، اکریلیک
- الیاف ترکیبی: ترکیب پلی‌استر/پشم، پلی‌استر/پنبه
امروزه به دلیل هزینه بالای مواد اولیه ارگانیک، پتوهای ۱۰۰٪ پنبه‌ای یا پشمی به‌ندرت تولید می‌شوند. در عوض، الیاف بازیافتی (Recycle Yarn) به دلیل قیمت پایین‌تر و در دسترس بودن، گزینه محبوب‌تری در میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است.
۲. نخ‌های مورد استفاده در پتو
نخ‌های پتو در نمرات مختلف بین ۱ تا ۴ متریک تولید می‌شوند. این نخ‌ها می‌توانند به‌صورت:
✔ خالص (مانند پلی‌استر ریسایکل)
✔ ترکیبی (مانند نخ ۵۰٪ پلی‌استر – ۵۰٪ پشم)
پشم خالص به دلیل ویژگی‌هایی همچون جذب رطوبت، خاصیت ضد میکروبی، مقاومت طبیعی در برابر شعله، دوام بالا و ایجاد گرمای مطبوع، گزینه‌ای ایده‌آل برای پتوها محسوب می‌شود. اما از آنجایی که الیاف طبیعی هزینه بالایی دارند، معمولاً پشم با الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر ترکیب می‌شود تا ضمن کاهش هزینه، همچنان کیفیت مناسبی ارائه دهد.
۳. برش و خارزنی
پس از مرحله بافندگی، پارچه پتو وارد دستگاه برش می‌شود که در آن، با تیغه‌های فلزی دقیق سطح پتو به شکل مطلوبی برش داده شده و سپس خارزنی انجام می‌شود. در برخی موارد، پشت پتو نیز خار زده می‌شود تا لطافت بیشتری ایجاد شود.
تنظیم طول کات در این مرحله تأثیر مستقیمی بر:
✔ میزان پرزدهی
✔ ظاهر نهایی پتو
✔ گرماژ پارچه
۴. چاپ و رنگ‌آمیزی
در این مرحله، با استفاده از چاپ سیلک و شابلون‌های مخصوص، طرح‌های موردنظر روی سطح پتو منتقل می‌شود. رنگ‌های به‌کاررفته در این مرحله به‌طور طبیعی ثبات بالایی ندارند، بنابراین برای تثبیت آن‌ها از دستگاهی به نام ستینگ (Setting) استفاده می‌شود.
🔹 عملیات ستینگ شامل:
- قرار دادن پتو تحت دمای بخار بیش از ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد
- شست‌وشو برای حذف رنگ‌های اضافی
- افزودن نرم‌کننده برای لطافت بیشتر
- فرآیند کالندرینگ و خشک‌کردن جهت یکنواخت شدن سطح پتو
۵. فرآیند تکمیل و بسته‌بندی
پس از عملیات چاپ و رنگ، مرحله تکمیل نهایی انجام می‌شود. در این مرحله:
✔ سطح پتو مجدداً خارزنی شده تا پرزها به میزان استاندارد برسند.
✔ برس‌کاری برای ایجاد یکنواختی و نرمی بیشتر.
✔ پولیش با غلطک‌های حرارتی برای افزایش درخشندگی و کیفیت سطح.
✔ کوتاه کردن پرزها در دستگاه کاتینگ برای ایجاد بافتی صاف و استاندارد.
در پایان، پتوها در ابعاد و اندازه‌های مشخص برش داده شده و بسته‌بندی می‌شوند تا آماده ورود به بازار شوند.
جمع‌بندی
🔹 نخ‌های پتو در انواع مختلف و از الیاف متنوعی تولید می‌شوند که شامل پلی‌استر، اکریلیک، پشم و ترکیبات مختلف این الیاف است.
🔹 امروزه به دلیل هزینه بالای نخ‌های ارگانیک، بیشتر پتوها از نخ‌های بازیافتی تولید می‌شوند.
🔹 فرآیند تولید پتو شامل مراحل بافندگی، برش، خارزنی، چاپ، تکمیل و بسته‌بندی است که هرکدام تأثیر مستقیمی بر کیفیت محصول نهایی دارند.
🔹 استفاده از ترکیب الیاف مختلف در تولید نخ‌های پتو، به بهبود ویژگی‌هایی همچون نرمی، دوام، گرما و زیبایی کمک می‌کند.
پتوها نه‌تنها یک وسیله گرمایشی بلکه جزئی از دکوراسیون داخلی محسوب می‌شوند، بنابراین توجه به کیفیت نخ و فرآیند تولید، تأثیر مستقیمی بر راحتی و زیبایی این محصول دارد.
