پلیاستر یکی از پرکاربردترین الیاف مصنوعی در صنعت نساجی محسوب میشود که به دلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود، جایگزین مناسبی برای الیاف طبیعی مانند پنبه و پشم شده است. این ماده در دهه 1940 معرفی شد و از آن زمان تاکنون به دلیل مزایایی مانند مقاومت بالا در برابر سایش، جذب رطوبت کم و چروکناپذیری، در تولید انواع منسوجات به کار گرفته شده است.
انواع نخ پلیاستر
در صنعت نساجی، نخ پلیاستر در دو نوع اصلی فیلامنتی و اسپان تولید میشود که هرکدام کاربردها و خصوصیات خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی جزئیتر این دو نوع نخ میپردازیم.
نخ پلیاستر فیلامنتی
مراحل تولید:
- ذوبریسی: چیپسهای پلیاستر در دمای بالا ذوب شده و از طریق منافذ ریز دستگاه اسپینرت، به صورت رشتههای فیلامنتی بیرون میآیند.
- کشش: این رشتهها تحت کشش قرار گرفته و خواص مکانیکی مورد نظر را پیدا میکنند.
- تکمیل: فرآیندهایی مانند تثبیت حرارتی و روغنکاری برای بهبود کیفیت و عملکرد فیلامنت انجام میشود.
ویژگیهای نخ فیلامنتی:
- دارای الیاف پیوسته و بلند
- مقاومت کششی بالا
- سطح صاف و براق
- جذب رطوبت پایین
- دوام بالا و مقاومت در برابر پارگی
نخ پلیاستر اسپان
نکات کلیدی در تولید:
- دمای مناسب در فرآیند پلیمریزاسیون برای حفظ کیفیت پلیمر
- رطوبتگیری مناسب از چیپسهای پلیاستر پیش از ذوبریسی
- کشش کنترلشده برای افزایش استحکام الیاف
ویژگیهای نخ اسپان:
- ساخته شده از الیاف کوتاه و تابدار
- لطافت بالا و مناسب برای لباسهای روزمره
- جذب رطوبت مناسب به دلیل فضای میان الیاف
- انعطافپذیری بیشتر نسبت به فیلامنت
- امکان پرزدهی به دلیل ساختار الیاف کوتاه
مقایسه نخ فیلامنت و اسپان
ویژگی | نخ فیلامنتی | نخ اسپان |
ساختار | الیاف بلند و پیوسته | الیاف کوتاه و تابدار |
مقاومت کششی | بالا | کمتر از فیلامنتی |
لطافت | کمتر از اسپان | بالا |
جذب رطوبت | پایین | مناسب |
براقیت | براق و صاف | مات و بافتدار |
مزایا و معایب نخها
نخ فیلامنتی
✔ مقاومت بالا، عدم پرزدهی، دوام زیاد
✖ انعطافپذیری کمتر، لطافت پایین، هزینه تولید بالا
نخ اسپان
✔ لطافت بالا، جذب رطوبت، قیمت مناسب
✖ پرزدهی، مقاومت کششی پایین، دوام کمتر
جمعبندی
انتخاب بین نخ فیلامنتی و اسپان به کاربرد نهایی بستگی دارد. اگر به دوام و مقاومت بالا نیاز دارید، فیلامنت گزینه بهتری است. اما اگر لطافت و انعطافپذیری اهمیت بیشتری دارد، نخ اسپان انتخاب مناسبی خواهد بود.