پارچه لاکرا بهطور گسترده در صنعت نساجی استفاده میشود و به دلیل خاصیت ارتجاعی بینظیرش، در بسیاری از بازارهای پوشاک جایگاه ویژهای دارد. از زمان تولید این پارچه، انعطافپذیری فوقالعاده آن در بسیاری از حوزههای پوشاک مورد استقبال قرار گرفته است. اما لاکرا معمولاً بهتنهایی استفاده نمیشود و برای افزایش خاصیت کشسانی، در ترکیب با الیاف دیگر مانند پلیاستر، پنبه یا پشم به کار میرود. این ترکیب باعث افزایش انعطافپذیری پارچهها شده و امکان کشیدگی تا هشت برابر اندازه اولیه را فراهم میکند. بهعنوان مثال، افزودن ۱۰ درصد لاکرا به یک پارچه سخت، قابلیت کشسانی آن را تقریباً دو برابر میکند.
حوزههای کاربرد لاکرا
۱. لباسهای چسبان و زیرپوشها
لاکرا در انواع لباسهای چسبان، از جمله لباس زیر زنانه و مردانه، مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر زیرپوشهایی که مستقیماً با پوست در تماس هستند، درصدی از این الیاف را در ترکیب خود دارند. همچنین، برخی از شلوارهای مردانه که ظاهر گشاد دارند، در قسمت کمربند از لاکرا بهره میبرند تا بهخوبی دور کمر فیکس شوند. این ماده در تولید جوراب نیز نقش مهمی دارد، زیرا بدون آن، جورابها خاصیت کشسانی خود را از دست داده و پوشیدن و درآوردن آنها دشوار میشود.
۲. لباسهای ورزشی
تقریباً تمام لباسهای ورزشی حاوی درصدی از لاکرا هستند. این الیاف باعث میشود لباسهای مخصوص دوچرخهسواری، دویدن، شنا و سایر فعالیتهای بدنی، علاوه بر ایجاد انعطاف و کشش مناسب، احساس راحتی بیشتری داشته باشند.
۳. صنعت فیلم و تکنولوژی موشن کپچر
پارچه لاکرا در حوزههای صنعتی نیز کاربرد دارد. در صنعت فیلمسازی، بازیگران برای ضبط حرکات خود در محیطهای گرافیکی سهبعدی، لباسهای خاصی به نام “موشن کپچر” میپوشند که کاملاً به بدن میچسبند. این لباسها به تولیدکنندگان فیلم کمک میکنند تا شخصیتهای دیجیتالی را به شکل طبیعیتر و واقعگرایانهتری ایجاد کنند.
تولید پارچه لاکرا در جهان
لاکرا در ابتدا توسط شرکت آمریکایی دوپونت تولید شد. این شرکت که در بیش از ۹۰ کشور کارخانههای تولیدی دارد، یکی از پیشگامان تولید این پارچه محسوب میشود. امروزه، تولید پارچه لاکرا در کشورهای مختلفی مانند چین، هند، پاکستان، آمریکا و برزیل انجام میشود، اما در دهههای اخیر، چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده لاکرا در سطح جهان شناخته شده است. شرکت دوپونت نیز در چین کارخانههایی دارد و بسیاری از برندهای دیگر نیز در این کشور به تولید لاکرا مشغول هستند. پیشبینیها نشان میدهند که تولید این پارچه تا سالهای آینده همچنان رو به افزایش خواهد بود
تأثیرات زیستمحیطی پارچه لاکرا
فرآیند تولید لاکرا بهطور مستقیم برای محیطزیست مخرب محسوب نمیشود، اما به دلیل نیاز به مصرف بالای انرژی و استفاده از مواد شیمیایی خاص، میتواند چالشهایی ایجاد کند. برخلاف نایلون که از منابع غیرقابل تجدید مانند نفت استخراج میشود، لاکرا بهطور کامل در آزمایشگاه سنتز میشود و در ترکیبات اولیه آن، مواد سرطانزا مشاهده نشده است. بااینحال، مطالعاتی در سوئد نشان دادهاند که ممکن است کارگران صنعت تولید لاکرا در معرض خطرات جزئی سلامتی قرار داشته باشند. تاکنون، بررسی جامعی در مورد تأثیرات این مواد بر سایر کارگران در نقاط دیگر جهان انجام نشده است.
یکی از نگرانیهای اصلی در مورد لاکرا، تأثیر آن پس از ورود به زبالههای محیطی است. لاکرا یک ماده غیرقابل تجزیه زیستی است، به این معنا که زمانی که لباسهای حاوی این ماده شسته میشوند، ذرات الیاف آن وارد آبهای جاری شده و باعث آلودگی محیطزیست میشوند. این ذرات میتوانند میلیونها سال در طبیعت باقی بمانند و یکی از عوامل تشکیل جزایر عظیم زبالههای پلاستیکی در اقیانوسها باشند. طبق تحقیقات، بیش از ۶۰ درصد زبالههای موجود در آبراهها شامل الیاف غیرقابل تجزیه مانند لاکرا هستند، که این موضوع نگرانیهای زیستمحیطی قابل توجهی را به همراه دارد.
جمعبندی
پارچه لاکرا به دلیل خاصیت کشسانی استثنایی، در طیف وسیعی از پوشاک، از جمله لباسهای چسبان، ورزشی، جوراب، لباسهای زیر و حتی کاربردهای صنعتی مانند موشن کپچر استفاده میشود. چین در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده این پارچه در جهان است و انتظار میرود که تولید آن در آینده افزایش یابد. بااینحال، به دلیل عدم تجزیهپذیری زیستی و ورود میکروفیبرهای آن به منابع آبی، این پارچه تأثیرات زیستمحیطی منفی داشته و چالشهایی در زمینه پایداری محیطزیست ایجاد کرده است.